• Jarig Foppe Schram, Het einde van een tijdperk

    ‘Memorandum’ staat in sierlijke schrijfletters boven het stuk. Het is getekend: ‘Van Pallandt van Rosendaal’ en de dagtekening luidt: ’Rosendaal’ Kasteel, Augustus 1928.

     De baron acht de tijd gekomen de puntjes op de i te zetten ten aanzien van het veld op De Kapellenberg.

  • Jarig Foppe Schram ± 1926

  • “…….. Aan den heer Schram was en blijft opgedragen het beheer over en de exploitatie van het voetbalterrein. Aan VVO is tot wederopzegging toegestaan haar competitie-en bekerwedstrijden op het terrein, onder voorwaarde dat alles, ook afrastering en rietmatten in goede en netten staat wordt gehouden.

    Gedurende de maanden Mei, Juni en Juli mag dan alleen met de toestemming van de heer Schram en onder zijn toezicht gespeeld of geoefend worden om den aanliggende huurders geen overlast aan te doen. Wordt oefenen toegestaan, goaltrappen is beslist verboden.

    Voorts is verboden des zondags voor 11½ van het veld gebruik te maken……”

  • Het memorandum heeft een voorgeschiedenis. Een jaar eerder legde Jarig Foppe Schram de functie van secretaris-penningmeester neer. Die functie had hij in 1910 overgenomen van zijn zoon, die toen druk was met zijn studie.

    Schram bewaakte en beheerste VVO alsof het zijn bezit was. Tegen een jonge voetballer die zich aanmeldt bij de club, maar de contributie te hoog vindt, zegt Schram: “Een jongen die zich geen gulden per maand kan veroorloven is het niet waard lid van VVO te zijn”.

    In de loop van de tijd wordt steeds meer bezwaar gemaakt tegen zijn eenmansheerschappij over de vereniging. En zoals het vaak gaat met machtige mannen: bij het eerste zuchtje kritiek gooien zij gekwetst het bijltje erbij neer. Schram treedt af. Matser blijft voorzitter en Jan Veenendaal treedt aan als secretaris.

    Jarig Foppe Schram is echter niet alleen de ‘vader van VVO’, maar ook de vertrouweling van de baron. Met zijn memorandum haalt deze de touwtjes aan en bevestigt hij de macht van Schram over het veld, zonder welk een voetbalclub niks is. Van Pallandt dringt er zelfs op aan Schram weer in het bestuur op te nemen. Het bestuur gaat daarmee akkoord en biedt Schram de functie aan van terreincommissaris.

    “Hoe heb ik het nu!”, antwoordt Schram. Terreincommissaris is hij immers al lang. Het is bovendien geen echte bestuursfunctie. Schram bedankt definitief voor de eer. Hij heeft inmiddels zijn lidmaatschap van VVO opgezegd. De baron ziet hem nog steeds graag in het bestuur terugkeren, maar daartoe zou hij zich nu moeten ‘onderwerpen aan ballotage’. ‘Daartoe laat ik mij niet leenen”, is de reactie van Schram.

    VVO-ers slaan het ‘memorandum’ in de wind. Verbolgen constateert de baron dat er op zondagen ‘lustig gespeeld en zelfs doelgetrapt wordt’. Waarschuwingen aan het bestuur ‘zijn zonder gevolg gebleven’. Aan deze ‘thans heerschende wantoestand’ maakt de baron een einde door zijn toestemming voor trainingen onder toezicht van Schram tijdens de zomer in te trekken.

    “Gedurende de gesloten tijd mag niemand meer op het terrein komen. Aan de politie heb ik last gegeven tot controle en uitvoering van dit besluit en ieder, hetzij VVO-lid of anderen, die zich wederrechtelijk op het terrein bevindt daarvan te verwijderen”.

  • Het gezin van Frederik Jacob Willem baron van Pallandt (1860-1932) en zijn vrouw Constantia Alexine Loudon (1859-1948) en vier kinderen. Het echtpaar trouwt in 1886 en bewoont aanvankelijk huis Roseneath, het tegenwoordige gemeentehuis van Rozendaal. In 1899 wordt een vijfde kind geboren, een dochter. In 1902 verhuist het gezin naar Kasteel Rosendael.
  • Toelichting bij de foto. Na het overlijden van zijn ouders, erft Fredrik Jacob Willem zowel Kasteel Keppel als Kasteel Rosendael. Hij wordt net als zijn vader burgemeester van Rozendaal. Daarnaast is hij onder meer lid van Provinciale Staten van Gelderland en kamerheer van Koningin Wilhelmina. Met zijn vrouw Constantia Alexine krijgt hij vijf kinderen. De oudste zoon Reinhard Jan Christiaan (roepnaam Rein, 1888-1938), op de foto staand tussen zijn vader en moeder, en de derde zoon: Willem Frederik Torck (roepnaam Willy, 1892-1977), op de foto rechts, hebben beiden in de geschiedenis van VVO een rol gespeeld. Rein was in 1901 één van de oprichters van VVO (hij was toen 13 jaar) en Willy heeft in 1972 de eerst steenlegging verricht van het nieuw te bouwen (huidige) clubhuis. Rein erft later Kasteel Keppel, Willy krijgt Kasteel Rosendael.

    Vader Frederik Jacob Willem van Pallandt is de baron die VVO zowel het terrein op de Knollenkamp in 1901 beschikbaar stelde als het terrein op De Kapellenberg in 1910. Deze Frederik Jacob Willem is de baron die een rol speelt in het conflict van secretaris Schram met VVO.

    Uit de lange afscheidsbrief die Schram als ‘uittredend lid’ aan VVO richt, wordt de achtergrond van dit conflict enigszins duidelijk. Schram klaagt over ’verwording’, over wanordelijke vergaderingen waar leden die weigeren contributie te betalen het hoogste woord hebben, over vandalisme en trainingen die ontaarden in zinloos goaltrappen dat het materiaal sloopt. Hij ergert zich aan onsportief gedrag. Vooral aan ‘schreeuwen, onderling gekanker en tegen de tegenpartij. Zelfs wordt de scheidrechter niet immer gespaard’. Ook ergert hij zich aan leden die bij wedstrijden van het eerste ‘openlijk en luidruchtig kritiek uitoefenen op het spel van onze spelers’. Kortom, er is volgens Schram een ‘verkeerde geest’ in de club gekomen ‘door het opnemen van spelers die in eene vereniging als VVO niet thuis behooren, als zijnde gekomen uit de zelfkant van de maatschappij’.

     Tot slot: In de geschiedenis van VVO wordt Jarig Foppe Schram beschreven als iemand die veel voor VVO heeft betekend. Wel met een bijzondere toevoeging:  “Schram is een bijzonder harde werker, maar een moeilijk mens, vooral ten opzichte van de jeugd.” Zijn zoon daarentegen, Foppe Jarig Schram, wordt geschetst als een tegenpool van zijn vader. ”Een groot voetballer en historicus, die vooral toen al de tekenen des tijds begreep en er naar handelde.”

    Vader Jarig Foppe Schram (1853, Amsterdam - 1931, Rozendaal) en zoon Foppe Jarig Schram (1889, Zuidlaren - 1945, Rozendaal) vonden hun laatste rustplaats op de begraafplaats van Rozendaal.

     Het conflict waarin Schram en baron Van Pallandt de hoofdpersonen waren, markeert het afscheid van VVO als eliteclub. En in dit bijzondere geval is het ook een breuk met het feodalisme.

  • Kasteel Rosendael ± 1900